|
|
|||||||||
|
|
Ds. Willem Adeodatus van Griethuysen (1848-1913)
[met dank aan dhr. Dirk Lammers, student aan de Fac. Protestantse Godgeleerdheid te Brussel, die dit materiaal verzamelde voor zijn scriptie in 2005] Enkele foto's
1. algemeenWillem Adeodatus van Griethuysen werd geboren te Est en Opijnen[1] op 17 mei 1848[2] als het tweede kind (met nog vele broers en zussen) van:
2. studie
3. predikantschap[6]ü Odijk (1873 – 1876)ü Joure, Westermeer & Snikzwaag (1876 – 1880)Naast hem was H. van der Meulen predikant (1874-1913). Beiden stonden bekend als orthodox. De doleantie kreeg daarom in de Vlecke Joure geen kans om wortel te schieten. Van Griethuysen was een krachtige figuur, een herder en leraar. Zijn portret hangt in de consistorie aan de muur, een soort eregalerij voor hen die het Woord hier vanaf de kansel hebben gebracht. (…..) Op zondag 29 februari 1880 neemt ds. Van Griethuysen afscheid van de Hervormde gemeente te Joure.[7] ü Steenwijk (1880 – 1883)Notulen kerkenraad: Op 7 maart 1880 schrijft ds. Antink: ‘Des voormiddags [….] bevestigd door zijn vader ds. J.M. van Griethuysen […] predikant te Ter Wolde uit 1 Cor. 1:30.31. Des namiddags deed ds. Van Gr. jr. intrede met 2 Cor. 5:19 […] ‘en heeft het woord der verzoening in ons gelegd.’ ü Haren (1883 – 1888)Tussen de vergaderingen door staat in het notulenboek geschreven: Den 22sten April 1883 trad alhier voor ´t eerst als onze Herder en Leeraar op Ds. W.A. van Griethuysen, van Steenwijk tot ons overgekomen, met eene zegen naar aanleiding van 1 Cor. 1: 23a, na des morgens bevestigd te zijn door zijnen vriend Ds. H. Hartgerink, predikant te Oldemarkt, die tot grondslag van zijne rede gelegd had 2 Tim. 4: 2a “Predik het Woord”. ü Goes (1888 – 1894)Griethuysen volgt ds. Christiaan Livius Laan op die vanaf eind 1884 de Hervormde Gemeente te Goes heeft gediend en op 1 april 1888 naar Rotterdam vertrok. Aankondiging bevestigingsdienst in Goesche Courant, d.d. 14.08.1888: ‘Zooals we reeds vroeger meldden zal ds. Van Griethuijsen, van Haren, a.s. Zondag alhier zijne intrede houden als pred. bij de Ned. Herv. gemeente. De bevestiging zal des voormiddags plaatshebben door ds. Chr. l. Laan van Rotterdam, terwijl de bevestigde des namiddags te 5 uur voor de gemeente zal optreden.’[8] 2 september 1894 Ds. Van Griethuysen neemt afscheid van de Hervormde gemeente te Goes met een preek over 2 Korinthe 13:13[9]
ü Alkmaar (1894 – 1900)1 mei 1894: ‘De Kerkeraad der Hervormde Gemeente te Alkmaar, heden[11] wettig bijeengekomen ter zake van de beroeping van eenen Herder en Leeraar naar de Kerkelijke verordeningen, gezien den uitslag van de stemming van daartoe gerechtigden, heeft goedgevonden te beroepen, gelijk hij be-roept bij deze, tot Herder en Leeraar dezer Gemeente, den Heer W.A. van Griethuijsen, predikant te Goes, en zulks op zoodanig tractement en zoodanige emolumenten, als aan deze standplaats verbon-den en in annexe opgave vermeld zijn. [12] (….) Gedaan in onze vergadering te Alkmaar, den 1 Mei 1894.’ 22 mei 1894 op 5 mei 1894 overlijdt Marianne Petronella Jacoba de oudste dochter van ds. Van Griethuysen op de leeftijd van 13 jaar. Enkele weken na haar overlijden volgt het antwoord Van ds. Van Griethuysen op het op hem uitgebrachte beroep. Schriftelijk en ondertekend:[13] ‘Ondergetekende verklaart bovenstaande beroeping, onder afwachting der [……..] goedkeuring, aan te nemen.’ 30 augustus 1894 ‘Dagteekening en jaar der Vestiging in de Gemeente.’ Het gezin Van Griethuysen woont aan de Oudegracht 158 te Alkmaar.[14] 9 september 1894: intrede in de Hervormde Gemeente te Alkmaar. 11 februari 1898: Ter gelegenheid van het 25-jarig ambtsjubileum vermeldt de Alkmaarsche Courant op deze dag, rubriek Stadsberichten:[15] ‘Den 9 herdacht de heer ds. W.A. v. Griethuijsen, predikant der ned. herv. gemeente, alhier, den dag, waarop hij vóór 25 jaren het predikambt aanvaardde. Van verschillende zijden vielen hem tal van bewijzen van belangstelling ten deel. o.a. schonk hem de kerkeraad alhier eene fraaie ets, naar een schilderij van Mauve; uit den boezem der gemeente werd hem aangeboden een beeld, voorstellende “Het Licht”, benevens een sierlijke inktkoker. Ook van vroegere standplaatsen ontving de jubilaris vele blijken van hoogachting: o.a. werd hem uit Goes als een herinnering aan dezen dag een keurig geschenk vereerd. Zondag, den 13, voormiddags 10 uur, vervult de jubilaris den dienst in de Groote Kerk en zal alsdan op dat uur in de Kapelkerk de dienst n i e t worden gehouden.’ 29 juni 1898: Aan het tweede huwelijk van ds. Van Griethuysen komt een einde. Mevrouw Anna Petronella Elisabeth van Griethuysen overlijdt op 42-jarige leeftijd. De notulen[16]
van de eerste vergadering van de Hervormde Gemeente Alkmaar in het jaar 1900
luiden: ‘In een buitengewone vergadering van den Algem. Kerkeraad is Ds. W.A.
van Griethuijsen, na ruim vijf jarige Evangeliebediening, wegens vertrek naar de
Vrije gemeente te Antwerpen, op vereerende wijze, den […….] Januari, ’s
avonds, na afloop der godsdienstoefening, waarin hij uit Ef. 3:17a [……..]
zin […….] woord sprak, op vereerende wijze en met hartelijke heilbeden van zijne
betrekking op kerkeraad en gemeente ontslagen.’ [deel 2: Antwerpen (1900 –1913)] 4. 1e Huwelijk Willem Adeodatus treedt op 5 september1879 in het huwelijk met zijn nicht[18] Maria Ottelina van Griethuysen (geb. 20 april 1854 (Tull en ’t Waal); overl. 6 februari 1890 te Goes).[19] Uit dit huwelijk werden 5 kinderen geboren: · te Steenwijk: · te Haren
5. 2e Huwelijk Willem Adeodatus treedt op 17 september1891[23] te Voorschoten (Zuid-Holland) in het huwelijk[24] met zijn nicht[25] Anna Petronella Elisabeth van Griethuysen (geb. 13 juli 1855 te Tull en ’t Waal; overl. 29 juni 1898 te Alkmaar[26]). Uit dit huwelijk werd te Goes 1 kind geboren.
[1] Schrijfwijze van de geboorteplaats volgens geboorteakte: ‘Heden den achttienden Mei achttien honderd acht en veertig is voor ons Johannes Boe[…..] Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der gemeente Est en Op-Ynen, Provincie Gelderland, verschenen ………’ et cetera. [2] BWS310705 – Kopie van de geboorteaangifte. [3] BWS130705.2 – De uitgave van het Nederland’s Patriciaat, Ao 1912, 3e jaargang, Centraal Bureau voor Genealogie en Heraldiek, ’s-Gravenhage, p. 134 schrijft Ds. Jacobus Marius van Griethuijsen. [4] Enkele kilometers ten noordwesten van Deventer. [5] BWS130705.1 – Deelgenealogie Van Griethuysen (III-b) uit het bestand Zeeuwse Elite, een geneologisch databestand toegespitst op de verwantschappen en onderlinge relaties van de Zeeuwse adellijke en patricische families. Zeeuwse Elite is een project van J.-M. Hangoor (W. Alexanderstraat 19, 4388 HZ Oost-Souburg, jmhangoor@zonnet.nl). [6] BWS190805.2 – Standplaatsen ontleend aan Van Alphens Nieuw Handboek dat sinds 1878 tot 1985 vrijwel jaarlijks verscheen, aldus F. Rozemond (afd. communicatie PLD). De bijlage bevat een kopie uit het Nieuw Kerkelijk Handboek, M.W.L. van Alphen Junior, N.V. drukkerij v/h Koch & Knuttel te Gouda, 1913, bijlage M – buitenlandsche kerken, p. 97. [7] BWS290905.4 – Destijds maakte Joure deel uit van de burgerlijke gemeente Haskerland, het huidige Skarsterlân. [8] BWS160905.1. [9] BWS210905. [10] BWS010905. [11] BWS210705.1, afschrift verklaring. [12] De hoogte van de bedragen die predikanten ontvangen, is reeds op 10 maart 1891 vastgesteld. Zo bedraagt het trakte-ment der predikanten bij de Hervormde Gemeente te Alkmaar fl. 1350,- [13] BWS210705.2. [14] BWS210705.9. [15] BWS210705.6. [16] BWS 210705.7 – Bron: Regionaal Archief. www.archiefalkmaar.nl. inv.nr. 18 – notulen Grote Kerkeraad 1896-1930, N.H. Gemeente Alkmaar/kerkeraad. [17] BWS210705.8. [18] BWS230805 – Willem Adeodatus van Griethuysen en Maria Ottelina van Griethuysen waren inderdaad familie van elkaar, te weten: achterneef en –nicht. Hun beider grootvaders – respectievelijk ds. Willem Huybert van Griethuysen (x Catharina Elisabeth de Haan Hugenholtz) en ds. Otto Jacobus van Griethuysen (x Maria Alida Waller) waren broers en beide zoon van Jan van Griethuysen (x Gijsbartha van Stuyvenbergh). Opvallend is dat de Naamlijst der predikanten van Zeeland I, gemeenten A – M vermeldt dat het zijn volle nicht (i.e. een latere toevoeging in het originele document, een glosse (DL)) betreft. Dit is m.i. een onjuiste constatering. BWS130705.4. [19] BWS130705.1 [20] BWS270905.1 – Archivaris van de Hervormde Gemeente te Steenwijk dhr L. de Jonge: ‘Verder heb ik in het doop-boek (….) nr. 93 de volgende tekst gevonden: “Geboren 15 juli 1880; gedoopt 5 september 1880: Marianne Petronella Jacoba. ouders: W.A. van Griethuysen en M.O. van Griethuysen.” [21] BWS010905 – Kennisgeving van overlijden werd in de Goesche Courant gepubliceerd op dinsdag 8 mei 1894. Dag-tekening en jaar van overlijden wordt bevestigd door het bevolkingsregister van de gemeente Goes (1880-1900), e-mail archiefgoes@zeeland.nl. [22] BWS230905.1 – Ds. C.L. Laan betuigt zijn deelneming in het Christelijk Volksblad. Evangeliebode voor Nederland en Vlaamsch-Belgie (39ste jaargang no. 50 (11 juni 1910)): ‘Een woord aan ’t eind van diep mede-rouwgevoel aan den hooggeachten Leeraar der Belg. Zendingskerk te Antwerpen, Ds. W.A. van Griethuysen, die zich op 31 Mei 1910 opnieuw een offer door den dood zag ontvallen in zijn innig geliefden zoon Theodorus Johannes, Theol. cand.’ [23] Anna Petronella Elisabeth van Griethuysen – Van Griethuysen wordt echter pas op 9 oktober 1891 in het bevol-kingsregister van de burgerlijke gemeente te Goes ingeschreven. Reden onbekend. [24] BWS070905 – Huwelijksakte. Verder MAIL080905 – Dhr. Methorst (Gemeente Voorschoten, afd. burgerzaken RKMethorst@voorschoten.nl,) deelt het volgende mee: ‘De bruid heeft alhier (i.e. te Voorschoten, DL) slechts gewoond in de periode 21 juli 1891 tot 20 oktober 1891. Vermoedelijk is dat gedaan om in deze gemeente te kunnen trouwen.’ [25] MAIL160605 - Rozemond schrijft: ‘Trouwde in 1879 met zijn nicht (….….. et cetera), en zijn tweede huwelijk in 1891 was met Anna Petronella Elisabeth van Griethuysen (1855-1898), zuster van zijn eerste vrouw.’ [26] BWS210705.8 – Datum van overlijden, zie bevolkingsregister Alkmaar 1890-1900.
|
||||||||
 |
